دلایل مولکولی و سلولی برای لزوم تغییر سبک زندگی!
رادیکالهای آزاد و آنتی اکسیدانها
رادیکال آزاد (free radical) به اتم یا مولکولی گفته می شود که دارای الکترون جفت نشده (منفرد) است. در داخل سلولهای بدن رادیکالهای آزاد در نتیجه تنفس سلولی ( زنجیره انتقال الکترون در میتوکندری) به طور طبیعی تولید می شوند و بدن هم به طور طبیعی با سیستمهای آنتی اکسیدان متعدد آنزیمی و ویتامینی، این رادیکالهای آزاد را خنثی می کند. رادیکال آزاد بسیار فعال و ویرانگر بوده و تمایل شدید دارد که برای اشباع نمودن مدار آخر الکترونی اش با اکسیده نمودن سایر مولکولها( پروتینها، چربیها، DNA و RNA ) و گرفتن یک الکترون از آنها، خودش را به حالت تعادل برساند. ولی اکسیده نمودن سایر مولکولهای سلول می تواند بسیار خطرناک باشد؛ تخریب غشاء سلول( انواع سلولهای عصبی، رگها و..) و تغییر ساختمان مولکول DNA ؛ بیماریهای قلبی عروقی، سرطان و سایر بیماریهای لا علاج یا صعب العلاج را ایجاد می نماید. در موارد ازدیاد این رادیکالهای آزاد خنثی شدن آنها توسط سیستم های طبیعی بدن امکان پذیر نبوده و حیات سلول و بدن با تهدید جدی مواجه می شود. عوامل مخرب محیطی مثل اشعه ماوراء بنفش، الکل ، سیگار، آلودگی های هوا، آب و غذاهای مصرفی نا سالم و پر از چربی، گوشت و...، استرسها و اضطراب، عدم فعالیت متعارف بدنی( فعالیت خیلی شدید و خشن بدنی ممکن است اثرمعکوس داشته باشد!!)، همگی موجب می شوند که بدن نتواند با این رادیکال های آزاد مبارزه کند. در نتیجه ساختمان و عمل سلول های بدنی توسط رادیکال های آزاد تخریب شده و منجر به بروز انواع بیماریهای متعدد نظیر سرطان، بیماری قلبی عروقی و... می شوند. علاوه بر بیشتر بیماریها، رادیکالهای آزاد مسؤول پیری و مرگ هم شناخته می شوند. در مورد مکانیزم پیر شدن و سالخوردگی دریک نظریه جالب به نام Free Radical Theory of Aging ارتباط رادیکالهای آزاد با روند پیرشدن نشان داده شده است.
از آن طرف، آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که جلوی عمل رادیکال های آزاد را گرفته و مانع از تخریب سلول های حیاتی بدن می شوند. بیشتر از 4000 ترکیب آنتی اکسیدانی وجود دارند که بیشتر آنها در غذاهای گیاهی یافت می شوند. از بین آنها بیش از همه ویتامین های E و C و بتاکاروتن و نیز ماده معدنی سلنیم مهم هستند. بیشتر افراد تصور می کنند منظور از دریافت آنتی اکسیدان بیشتر، مصرف مکمل ها است. اما باید بدانید که فقط مکمل های خوراکی آنتی اکسیدان ندارند ، بلکه میوه ها و سبزیها دارای آنتی اکسیدان بیشتری هستند. زیرا گیاهان غیر از آنتی اکسیدان خاص ( مثلاً ویتامین( C دارای موادمغذی و آنتی اکسیدان های دیگری نیز هستند( نظیر فلاونوئیدها و آنتوسیانین و.. موجود در سبزی و میوه) ، بنابراین بهتر از مکمل ها از بدن شما محافظت می کنند. شما باید این آنتی اکسیدان ها را به مقدار کافی و به شکل صحیح دریافت کنید و از طرف دیگر مانع ورود رادیکالهای آزاد بیشتری شوید که در خوردن غذاهای ناسالم، استرسها و .. فراوان تولید می شوند.
بنابراین می توان نتیجه گیری نمود که:
1- رژیم غذایی غنی از میوه و سبزی با دو علت عمده ی کاهش رادیکالهای آزاد و افزایش آنتی اکسیدانهای ورودی به بدن، در پیشگیری یا کاهش شدت سرطان و سکته و تقریباً تمامی بیماریها بسیار مؤثر هستند و می توانند روند پیری را به تأخیر بیاندازند.
2- مراقبه و ریلکسیشن ( تن آرامی ) و زندگی سالم معنوی و اخلاقی، عدم مصرف الکل و سیگار، با ایجاد آرامش و رهایی از استرس و اضطراب، از تولید رادیکالهای آزاد ممانعت می کنند.
3- ورزشهای ملایم و بیشتر کششی و تنفسی یوگا و تایی چی و ورزش یا مراقبه خنده همراه با ریلکسیشن و تنفسهای عمیق، به دلیل عدم فشار بیش از حد به بدن ضمن فراهم نمودن فواید بیشمار ورزشهای جسمی و روانی( از جمله تقویت سیستم های آنتی اکسیدانی بدن و اینکه برخی محققین هم اعتقاد دارند که سطح مشخصی از رادیکالهای آزاد برای بدن مفید است- مقابله با عفونت و ..)، از انواع ضرر و زیانهای ورزشهای شدید و خشن جسمی، رقابتی و مسابقه ای مبرا هستند. (تحقیقات جدید نشان داده است که ورزشهای شدید استقامتی به ویژه اگر ناگهانی و بدون آمادگی قبلی باشند، رادیکالهای آزاد را بیش از حد تولید کرده و طول عمر را کاهش می دهند! در چنین مواردی شاید تا حدودی رژیم غنی از میوه و سبزی به داد این نوع ورزشکار برسد!)
رادیکالهای آزاد و آنتی اکسیدانها
رادیکال آزاد (free radical) به اتم یا مولکولی گفته می شود که دارای الکترون جفت نشده (منفرد) است. در داخل سلولهای بدن رادیکالهای آزاد در نتیجه تنفس سلولی ( زنجیره انتقال الکترون در میتوکندری) به طور طبیعی تولید می شوند و بدن هم به طور طبیعی با سیستمهای آنتی اکسیدان متعدد آنزیمی و ویتامینی، این رادیکالهای آزاد را خنثی می کند. رادیکال آزاد بسیار فعال و ویرانگر بوده و تمایل شدید دارد که برای اشباع نمودن مدار آخر الکترونی اش با اکسیده نمودن سایر مولکولها( پروتینها، چربیها، DNA و RNA ) و گرفتن یک الکترون از آنها، خودش را به حالت تعادل برساند. ولی اکسیده نمودن سایر مولکولهای سلول می تواند بسیار خطرناک باشد؛ تخریب غشاء سلول( انواع سلولهای عصبی، رگها و..) و تغییر ساختمان مولکول DNA ؛ بیماریهای قلبی عروقی، سرطان و سایر بیماریهای لا علاج یا صعب العلاج را ایجاد می نماید. در موارد ازدیاد این رادیکالهای آزاد خنثی شدن آنها توسط سیستم های طبیعی بدن امکان پذیر نبوده و حیات سلول و بدن با تهدید جدی مواجه می شود. عوامل مخرب محیطی مثل اشعه ماوراء بنفش، الکل ، سیگار، آلودگی های هوا، آب و غذاهای مصرفی نا سالم و پر از چربی، گوشت و...، استرسها و اضطراب، عدم فعالیت متعارف بدنی( فعالیت خیلی شدید و خشن بدنی ممکن است اثرمعکوس داشته باشد!!)، همگی موجب می شوند که بدن نتواند با این رادیکال های آزاد مبارزه کند. در نتیجه ساختمان و عمل سلول های بدنی توسط رادیکال های آزاد تخریب شده و منجر به بروز انواع بیماریهای متعدد نظیر سرطان، بیماری قلبی عروقی و... می شوند. علاوه بر بیشتر بیماریها، رادیکالهای آزاد مسؤول پیری و مرگ هم شناخته می شوند. در مورد مکانیزم پیر شدن و سالخوردگی دریک نظریه جالب به نام Free Radical Theory of Aging ارتباط رادیکالهای آزاد با روند پیرشدن نشان داده شده است.
از آن طرف، آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که جلوی عمل رادیکال های آزاد را گرفته و مانع از تخریب سلول های حیاتی بدن می شوند. بیشتر از 4000 ترکیب آنتی اکسیدانی وجود دارند که بیشتر آنها در غذاهای گیاهی یافت می شوند. از بین آنها بیش از همه ویتامین های E و C و بتاکاروتن و نیز ماده معدنی سلنیم مهم هستند. بیشتر افراد تصور می کنند منظور از دریافت آنتی اکسیدان بیشتر، مصرف مکمل ها است. اما باید بدانید که فقط مکمل های خوراکی آنتی اکسیدان ندارند ، بلکه میوه ها و سبزیها دارای آنتی اکسیدان بیشتری هستند. زیرا گیاهان غیر از آنتی اکسیدان خاص ( مثلاً ویتامین( C دارای موادمغذی و آنتی اکسیدان های دیگری نیز هستند( نظیر فلاونوئیدها و آنتوسیانین و.. موجود در سبزی و میوه) ، بنابراین بهتر از مکمل ها از بدن شما محافظت می کنند. شما باید این آنتی اکسیدان ها را به مقدار کافی و به شکل صحیح دریافت کنید و از طرف دیگر مانع ورود رادیکالهای آزاد بیشتری شوید که در خوردن غذاهای ناسالم، استرسها و .. فراوان تولید می شوند.
بنابراین می توان نتیجه گیری نمود که:
1- رژیم غذایی غنی از میوه و سبزی با دو علت عمده ی کاهش رادیکالهای آزاد و افزایش آنتی اکسیدانهای ورودی به بدن، در پیشگیری یا کاهش شدت سرطان و سکته و تقریباً تمامی بیماریها بسیار مؤثر هستند و می توانند روند پیری را به تأخیر بیاندازند.
2- مراقبه و ریلکسیشن ( تن آرامی ) و زندگی سالم معنوی و اخلاقی، عدم مصرف الکل و سیگار، با ایجاد آرامش و رهایی از استرس و اضطراب، از تولید رادیکالهای آزاد ممانعت می کنند.
3- ورزشهای ملایم و بیشتر کششی و تنفسی یوگا و تایی چی و ورزش یا مراقبه خنده همراه با ریلکسیشن و تنفسهای عمیق، به دلیل عدم فشار بیش از حد به بدن ضمن فراهم نمودن فواید بیشمار ورزشهای جسمی و روانی( از جمله تقویت سیستم های آنتی اکسیدانی بدن و اینکه برخی محققین هم اعتقاد دارند که سطح مشخصی از رادیکالهای آزاد برای بدن مفید است- مقابله با عفونت و ..)، از انواع ضرر و زیانهای ورزشهای شدید و خشن جسمی، رقابتی و مسابقه ای مبرا هستند. (تحقیقات جدید نشان داده است که ورزشهای شدید استقامتی به ویژه اگر ناگهانی و بدون آمادگی قبلی باشند، رادیکالهای آزاد را بیش از حد تولید کرده و طول عمر را کاهش می دهند! در چنین مواردی شاید تا حدودی رژیم غنی از میوه و سبزی به داد این نوع ورزشکار برسد!)
پستها
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
لطفاً نظر خود را بخط فارسی بنویسید.
لطفاً فقط نظرتان درباره‌ی مطلب نوشته شده را بنویسید. و اگر پیامی برای نویسنده دارید، به پیوند "تماس با نویسنده" مراجعه نمایید.